Plac Centralny w Warszawie

Lokalizacja
Warszawa
Rok
2017
Status
Koncepcja konkursowa
Powierzchnia
381 200 m²
Zakres
Opracowanie projektu koncepcyjnego

Plac Centralny w Warszawie
Koncepcja funkcjonalno-przestrzenna Placu Centralnego w Warszawie

Koncepcja

Potraktowaliśmy konkurs jako pretekst do dyskusji nad przyszłym centrum Warszawy. Zdajemy sobie sprawę, że nie spełniamy warunków konkursu, jednakże robimy to z pełną premedytacją i przeświadczeniem, że jest to ostatni moment do polemiki z obowiązującym planem miejscowym. Budując kolejne monumentalne gmachy (które skupią atrakcje i aktywność ludzi wewnątrz) i otaczając je wielkimi, zazwyczaj pustymi, placami nie poprawimy sytuacji. Zaproponowana przez nas koncepcja wyznacza kierunek odwrotny – mniejsze, bardziej kameralne przestrzenie publiczne, dostosowane do ludzkiej skali. Inspiracji szukaliśmy w historii i tożsamości miasta. Przytoczone zostają zachodnioeuropejskie przykłady odbudowy zniszczonej, przedwojennej tkanki miejskiej. Centrum miasta powinno być jego sercem. Miejscem dla ludzi.

Projekt daje pretekst do dyskusji nad Placem Centralnym, ale też planem ścisłego centrum miasta. ­­­Obowiązujący Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla tego terenu zdaje się zapominać o ludzkiej skali i otwarciu tego terenu dla mieszkańców. Tendencje zachodnich stolic europejskich, których celem od dłuższego czasu jest faworyzowanie ruchu pieszego i przestrzeni publicznych, kosztem ruchu samochodowego oraz betonowych pustyń, nie mają swojego odbicia w obecnych planach rozwoju dla obszaru centrum miasta. Aktualnie możliwa forma zabudowy, zakładająca budowę wieżowców, jest silnie podporządkowana działaniom deweloperów, których interesy zazwyczaj nie pokrywają się z założeniami harmonijnego rozwoju centrum miasta, kształtowania różnorodnych funkcji oraz spójnych form zabudowy dopasowanych do skali jednostki. Nasz projekt urbanistyczno-architektoniczny zakłada dogęszczenie obecnie opustoszałych, niezabudowanych obszarów w samym centrum miasta, które mogłyby stać się atrakcyjnym, różnorodnym miejscem, z pewnością pretendując do miana wizytówki Warszawy.

Plac Centralny w Warszawie

Plac Centralny w Warszawie

Plac Centralny

Proponowany przez nas projekt neguje potrzebę tworzenia kolejnego ogromnego i pustego placu przeznaczonego pod masowe imprezy oraz publiczne zgromadzenia, gdy w najbliższym otoczeniu Placu Centralnego, znajdują się już przestrzenie przeznaczone dla tego typu wydarzeń – Plac Piłsudskiego czy obecnie niezagospodarowany Plac Konstytucji. Oba te place z pewnością wyczerpują zapotrzebowanie na tego typu funkcję w ścisłym centrum miasta. Nowy projekt urbanistyczno-architektoniczny, inspirowany Warszawą sprzed drugiej wojny światowej, powstał w oparciu o wykorzystanie różnorodnych form zabudowy. Na miejscu dawnych kwartałów kamienic proponujemy przywrócenie zabudowy mieszkaniowej. Ze względu na dużą wartość historyczno-kulturową, częścią planu jest odbudowa replikami przedwojennej zabudowy. Wybrane zostały obiekty spełniające założenia nowego zespołu. W celu utrzymania jednorodnej wysokości, do części kamienic zaprojektowane zostały nadbudowy. Obiekty zabudowy historycznej uzupełnione zostały nowoczesnymi plombami architektonicznymi. Ponadto, na miejscu dawnych terenów kolejowych, wzdłuż Alei Jerozolimskich zaprojektowane zostały zupełnie nowe kwartały zabudowy, z różnorodnymi funkcjami: usług, kultury czy administracji.

Plac Centralny w Warszawie

Wybrane zostały obiekty spełniające założenia nowego zespołu. W celu utrzymania jednorodnej wysokości, do części kamienic zaprojektowane zostały nadbudowy. Obiekty zabudowy historycznej uzupełnione zostały nowoczesnymi plombami architektonicznymi. Ponadto, na miejscu dawnych terenów kolejowych, wzdłuż Alei Jerozolimskich zaprojektowane zostały zupełnie nowe kwartały zabudowy, z różnorodnymi funkcjami: usług, kultury czy administracji.

ODBUDOWANE KAMIENICE

Plac Centralny w Warszawie

Centrum Warszawy składa się z wielu różnorodnych funkcji (hotelowa, biurowa, mieszkaniowa, edukacyjna, religijna itp.). Wzajemnie się przeplatając, generują one życie miejskie dzień i noc. Jednym z problematycznych miejsc śródmieścia jest ścisłe otoczenie Pałacu Kultury. Olbrzymia przestrzeń znajdująca się wokół niego, w chwili obecnej jest przestrzenią chaotyczną i niezdefiniowaną. Proponowana koncepcja zakłada dogęszczenie oraz częściowe odtworzenie przedwojennej struktury urbanistycznej śródmieścia. W obszarze opracowania mają powstać obiekty mieszkaniowe, biurowe, usługowe, konferencyjne i kulturalne. Obiekty publiczne generujące różnego rodzaju wydarzenia oraz usługi znajdujące się w parterach obiektów mieszkaniowych, mają na celu przyciągnięcie mieszkańców do obszaru, w którym w chwili obecnej znajduje się olbrzymia betonowa pustynia.

Zagospodarowanie terenu

Plac Centralny w Warszawie

Plac Centralny w Warszawie

(kliknij na zdjęcie aby zobaczyć transformacje)

Zagęszczenie niewysokiej zabudowy sprzyja tworzeniu przyjaznych przestrzeni dopasowanych do skali człowieka. Ma to również wpływ na nowy odbiór Pałacu Kultury i Nauki. Poprzez stosunkowo wąskie ulice i kameralne place ograniczamy jego dominację w polu widzenia przechodniów. Jednocześnie wciągamy go w nową tkankę miejską, dając mu drugie życie.

Plac Centralny w Warszawie

Plac Centralny w Warszawie

(kliknij na zdjęcie aby zobaczyć transformacje)

Układ drogowy został zaprojektowany w sposób traktujący pieszych i rowerzystów priorytetowo. Zastosowano szereg elementów spowalniających i ograniczających ruch aut (szykany, ulice jednokierunkowe). Zredukowano także ilość miejsc parkingowych naziemnych i poprzedzielano je zielenią urządzoną. Wszystkie te zabiegi sprawiają, że ulice nie są zdominowane przez samochody, co przekłada się na zmniejszenie hałasu, zanieczyszczeń oraz zachęca do spacerów.

Plac Centralny w Warszawie

Proponowany Plac Centralny zakłada zachowanie maksymalnej ilości istniejącej zieleni. Na obszarze opracowania znajduje się duże założenie parkowe (Park Świętokrzyski), które stanowi główną strefę zieloną wokół Pałacu Kultury. Nowe założenie zakłada pielęgnację istniejącej roślinności oraz rozszerzenie jej o nowe obszary zieleni miejskiej (skwery, szpalery drzew, zieleń rekreacyjną, wewnętrzne ogrody kwartałów zabudowy). Plac Centralny zakłada otulenie monumentalnego gmachu pałacu różnorodną florą, aby uczynić jego otoczenie atrakcyjnym dla odwiedzających. Wszystkie ciągi piesze umożliwiać mają komunikację wśród zieleni co sprawi, że przestrzeń stajnie się przytulna i przyjazna. Zieleń pełni również funkcję kompozycyjną, podkreślając place i wyznaczając pasaże piesze.

Plac Centralny w Warszawie

współczesna sieć struktury zabudowy nałożona na ortofotomapę fragmentu przedwojennego śródmieścia Warszawy